Günümüz toplumunun ekonomik ve sosyal hayat tarzı, ulaşımda hareketliliği önemli ölçüde artırmaktadır. Özellikle karayolu ağırlıklı gelişen ulaştırma sistemlerinde artan hareketliliğin kaçınılmaz sonucu olarak, trafik sıkışıklığı, kazalar ve çevre kirliliği gibi birçok sorun ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple, olumsuz etkileri azaltacak ve gelişmeye destek verecek “sürdürülebilir ulaşım” artık bütün toplumların ortak hedefidir. Bunun gerçekleşebilmesi için yolcu taşımacılığında motorsuz ulaşım türlerinin (yaya ve bisiklet) yaygınlaşmasına ek olarak toplu taşımanın tercih edilebilirliğinin artırılması, yük taşımacılığında karbon salımı ve enerji kullanımı düşük ulaşım türlerinin ve türler arası aktarmaların etkin bir biçimde sağlanabilmesi gerekmektedir. Bu hedefin, ulaştırma sistemlerinin ölçek ve karmaşıklığı dikkate alındığında, teknoloji destekli ciddi bir planlama ve yönetim yapısı olmadan sağlanabilmesi güçtür. Çözüm olarak; 30 yılı aşkın bir süreden beri giderek yaygınlaşan şekilde, bilgi ve iletişim teknolojileri başta olmak üzere farklı alanlardaki gelişimlerden ulaştırma alanında yararlanılması, başka bir deyişle etkin ve verimli Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) geliştirilmesi yoluna gidilmiştir.
 

Dünyada ilk olarak sinyalizasyon sistemleri uygulamaları ile hayatımıza giren AUS, zaman içerisinde farklı alanlara yayılarak birçok uygulama ile gelişimine devam etmiştir. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Federal Karayolu İdaresi tarafından belirlenen AUS sınıflandırmasında halen 16 ana başlık altında yer alan birçok uygulama alanı bulunmaktadır. Hatta gelişen teknolojiler ışığında akıllı araçlar, otopark yönetimi, alternatif yakıt, özel grupların erişilebilirliliği vb. konular AUS sınıflandırmasında kendi başlarına yeni alanlar olarak ele alınmaya başlanmıştır.
 

Türkiye’de AUS tecrübesi ilk olarak 1960’larda sınırlı sayıda uygulamalar ile başlamış ancak çok daha sonra hız kazanmıştır. Özellikle 2000’li yılların başında bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ve internet erişiminin artması ile yeni AUS uygulamaları yaygınlaşmıştır.
 

AUS Türkiye tarafından ele alınan konulardan biri AUS alanında hızlı, köklü ve etkin bir gelişimin sağlanabilmesi için bugüne kadar yapılmış olan ve gelecekte yapılması planlanan AUS yatırım ve uygulamalarının ve bu sayede yaratılacak etkinin bilimsel ve ölçüme dayalı bir şekilde değerlendirilmesi olmuştur. Ancak, yirmi yıldan daha fazla süredir farklı değerlendirmelerin yapıldığı dünya literatüründe bile henüz kabul görmüş ve bölgesel farklılıkların da değerlendirme sürecine dahil edilebileceği bir yöntem bulunmamaktadır. Bu sebeple, AUS Türkiye öncülüğünde Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) BİLTİR Araştırma Merkezi ve İstanbul Okan Üniversitesi desteğiyle “AUS Değerlendirme Endeksi Geliştirme Ar-Ge Projesi” başlatılmıştır. Bu çalışmanın temel hedefi hem uluslararası literatür ışığında AUS uygulama ve tecrübelerinin toplumda görüldüğü, bir arada değerlendirilebildiği kapsamlı bir yöntem ortaya konması, hem de Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere öncü olabilecek bir endeks yapısının geliştirilmesidir.
 

Projenin ilk fazı tamamlanarak rapor olarak sunulmuştur. Bu rapora MEDYA>Yayınlar>AUS Türkiye Yayınları menüsünden veya Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) Değerlendirme Endeksi Geliştirme AR-GE Projesi Sonuç Raporu'na tıklayarak ulaşabilirsiniz.